Emigreren naar België, Kuala Lumpur en Engeland!

Marianne met haar gezin

Marianne Simons (43) heeft samen met haar man vier kinderen.  Drie meisjes van 14, 12 en 10 en een jongen van 6.

Van Nederland naar België naar Kuala Lumpur naar Engeland

Tien jaar geleden verhuisde het gezin van Nederland naar België en woonde daar in de buurt van Brussel. Na vier jaar emigreerden ze naar Kuala Lumpur waar ze drie jaar woonden. Inmiddels wonen ze alweer tweeëneenhalf jaar in de buurt van Londen.

Tot hun vertrek uit Nederland, werkte Marianna als organisatieadviseur bij het toenmalige Ministerie van VROM. Later, na het afronden van haar PhD Sociale Wetenschappen (Universiteit van Amsterdam), werkte ze als wetenschappelijk beleidsonderzoeker bij RISBO (Erasmus Universiteit).

Tijdens de jaren in het buitenland rondde Marianne haar Masters Psychologie af en begon ze met schrijven. Dat resulteerde onder andere in het boek Met apen in de tuin.

Wonen in Engeland en Kuala Lumpur

We wonen in een een dorp in de commuting belt van London, tegen de Surrey Hills aan. We wonen dus eigenlijk in de countryside, terwijl we in een half uur met de trein in hartje London zijn. En dat bevalt heel goed. De kinderen waren snel gewend, ook omdat ze de taal al spraken. Ik vind de Engelsen heel toegankelijk. Op de voetbalclub zijn we net zo welkom als de lokale kinderen. 

We nemen hier veel meer deel aan het lokale leven dan we in Kuala Lumpur deden. 

Daar hadden we nauwelijks lokale kennissen of vrienden en vond ons leven veel meer plaats in alleen de internationale gemeenschap. En de Nederlandse. KL heeft een hele actieve Nederlandse vereniging, waar een hoop gebeurt en waar je als nieuwkomer goed wordt opgevangen. We woonden in KL midden in de stad, maar toch in het groen. Eigenlijk zoals ik het boek beschrijf. Een groene heuvel in de stad. 

Overgang naar het nieuwe land

Van Nederland naar België

De eerste verhuizing naar het buitenland, was naar België. Dat voelde in eerste instantie nog niet echt als buitenland. Je kunt zo met de auto weer op en neer naar Nederland. (Als we naar Groningen waren verhuisd, waren we verder weg van onze familie geweest.) Maar toen we er eenmaal zaten, kwamen we erachter dat het wel degelijk een ander land is. En dat de Belgen heel anders zijn de Nederlanders. Maar omdat er geen taalprobleem is en je ook gewoon aan het lokale leven kunt deelnemen, waren we toch best snel gewend.

Van België naar Kuala Lumpur

Dat was in Kuala Lumpur wel even anders. Toen moesten de kinderen (die waren toen 8,6, 4 en 1) Engels leren en gingen ze van het Vlaamse dorpsschooltje naar een hele grote Internationale school, midden in de stad. En ik moest zelf ook erg wennen. De levensstijl was zo anders. De verschillen zo veel groter.

Moederen in het buitenland

Ik denk dat het leven als vrouw/moeder in België vergelijkbaar is met Nederland. Behalve dat de naschoolse opvang in België veel goedkoper is en kinderen al met 2, 5 naar school gaan.

Gevolg is wel, dat vrouwen in België vaak fulltime werken.

Moederen in Kuala Lumpur

Als expat in Kuala Lumpur is het wel even anders. Het visum van de kinderen en mij was gelinkt aan de werkvergunning van mijn man. En als getrouwde vrouw zijn er een aantal dingen die je dan gewoon niet zelf kunt doen. Zo kon ik bijvoorbeeld geen bankrekening openen en kon ik bij officiële instanties niets zonder handtekening van mijn man.

Ik ben daar niet gaan werken, maar dat had wel gekund. Dan had ik mijn eigen werkvergunning aan moeten vragen. Maar er bleef weinig tijd over om te werken, aangezien ik bijna de hele dag in de auto zat om kinderen te brengen en halen. We hadden ook een chauffeur, maar vaak vond ik het prettiger zelf te rijden.

Al moest hij wel af en toe bijspringen. Met drie verschillende scholen, Nederlandse les, en alle sporten die de kinderen op school deden was de logistiek niet eenvoudig. We hadden ook een hulp in huis wonen, waardoor mijn jongste zijn eerste levensjaren niet op de achterbank van de auto heeft hoeven doorbrengen.

Moederen in Engeland

In Engeland is het wel weer vergelijkbaar met Nederland. Ik ben hier ook weer een beetje gaan werken. De kinderen zitten nu alle vier de hele dag op school, dus ik heb ook veel meer tijd. Al moet ik ze nog wel vaak rijden, omdat fietsen hier minder voor de hand liggend is. De twee oudsten fietsen wel zelf naar school, maar de voetbalclub is bijvoorbeeld te ver weg om naar toe te fietsen. En het is hier lang niet zo veilig op de weg voor fietsers als in Nederland.

Een dag uit mijn leven

Sinds ik weer wat werk, sta ik drie keer in de week om 6 uur op om de honden uit te laten voor de kinderen wakker worden. Dan maak ik de kinderen wakker, ontbijten we met z’n allen en breng ik de jongste twee met de auto naar school. Daarna werk ik tot een uur of vier en haal ze weer op. De rest van de middag rijden we dan naar de zwemles, muziekles, voetbal, hockey etc.

Op de dagen dat ik niet werk, ga ik sporten, er met de honden op uit ('t is hier echt prachtig wandelen) en heb ik natuurlijk nog die saaie huishoudelijke taken te doen. De wasmachine staat met name in de winter niet stil. Na ieder voetbal of rugbytraining, komen ze compleet onder de modder thuis. Het is hier gewoon altijd nat en vies in de winter.

In Kuala Lumpur hoefde ik amper huishoudelijke dingen te doen, want daar hadden we een hulp voor. Toch had ik daar op de een of andere manier veel minder tijd. 

Al vanaf een uur of twaalf begon ik daar met mijn ‘kindertaxidienst’. Ik moest er dan bijvoorbeeld eentje om 1 uur, eentje om 2 uur, eentje om half 4 en eentje om 6 uur ophalen. En het verkeer daar werkt niet echt mee.

Arbeidsparticipatie

Parttime banen zijn er alleen in Nederland lijkt het wel eens. Daar is het in ieder geval veel normaler dan in andere landen.

Ik zie in Engeland veel moeders die niet werken, vooral met jonge kinderen. 

Maar in principe is hier in Engeland alles mogelijk, denk ik. Als je maar goed zoekt. Binnen de internationale gemeenschap zie je veel gezinnen waar maar één van beide ouders werkt. De niet werkende helft (toch vaak de moeder) zoekt elkaar op, en daardoor kun je je dagen ook prima vullen zonder baan.

Kinderopvang

In Kuala Lumpur hadden we een hulp in huis en was opvang geen probleem. Al vond ik het niet ideaal om de kleinste altijd maar bij haar achter te laten. Die is op een gegeven moment toch naar een klein pre-schooltje gegaan om een beetje met andere kinderen te kunnen spelen.

In Engeland vind ik de opvang niet zo vanzelfsprekend. Veel scholen hebben wel after school clubs, waardoor je ze een uurtje later van school kunt halen. Maar onze school heeft bijvoorbeeld geen voorschoolse opvang. Als je dan naar London moet voor je werk, kun je ze dus al niet naar school brengen. En zou je een nanny moeten hebben, alleen voor de ochtend shift.

Veel Engelsen werken daarom met au pairs. 

Maar daar moet je dan wel weer de ruimte voor hebben. Bij ons speelt opvang niet zo, omdat ik vanuit huis werk. En mijn oudste kan prima even op de jongste passen.

Zwemlessen

Het lijkt wel of alleen Nederlandse kinderen de schoolslag leren. Hier beginnen ze met de borstcrawl, en wordt er heel anders lesgegeven en met diploma’s gewerkt.

Mijn twee oudste hebben hun zwemdiploma’s in Nederland gehaald, tijdens een vakantie daar. De andere twee hebben gewoon leren zwemmen in ons zwembad in Kuala Lumpur. Via de Nederlandse school, kon je ook afzwemmen, als je wilde. Mijn jongste was daar nog te klein voor en zwemt nu nog steeds als een hondje. Heel snel en alleen onder water. Ondanks de anderhalf jaar zwemles die hij hier in Engeland al heeft gehad.

Kinderfeestjes

De Engelsen houden ervan kinderfeestjes buitenshuis te houden. Kerken en andere gemeenschapsgebouwen verhuren vaak zaaltjes om kinderfeestjes te geven. Maar wij zitten in een internationale omgeving, waar iedereen het weer anders doet.

En de Nederlandse blijven gewoon koekhappen. Waar ze ook wonen. 


In Kuala Lumpur was het gebruikelijk om bij de jongere kinderen ook de broertjes en zusjes en de ouders uit te nodigen. En die blijven dan ook allemaal eten. Toen wij daar een paar maanden woonden, werd mijn dochter 5 jaar en kwam ik er gelukkig net op tijd achter dat ik eten moest inslaan voor haar 20 klasgenootjes en hun broertjes, zusjes en ouders.

Smartphone gebruik

Ik heb de indruk dat kinderen op de internationale school pas later een mobieltje krijgen. In ieder geval bij ons. Ik hoor dat veel kinderen in Nederland al eind lagere school een mobiel hebben, terwijl dat bij ons op school bij de meesten pas op de middelbare school begint.

Opvoeden

Engelse kinderen zijn veel beleefder dan Nederlandse. Belgische kinderen trouwens ook. Docenten verwachten een respectvolle en beleefde benadering van leerlingen en krijgen die ook. De Engelse taal kent maar een vorm (you), maar de omgang is altijd beleefd en vriendelijk. Heel anders dan in Nederland. Vooral in winkels en restaurants.

Iedere keer als ik in Nederland ben, moet ik weer even wennen aan de directheid, die toch vaak onvriendelijk kan overkomen. 

Ik denk dat als ik mijn kinderen nu op een Nederlandse school zou zetten, ze echt zouden schrikken. van hoe kinderen met elkaar en docenten omgaan.

Nederland versus Engeland en Kuala Lumpur

Ik vind de omgangsvormen hier erg goed. Het altijd beleefd elkaar te woord staan en niet zo snel boos worden of je eigen gelijk willen halen. Verder vind ik Engeland en prachtig land. De natuur en het cultureel erfgoed zijn echt heel mooi en heel toegankelijk voor iedereen. Alle musea in London bijvoorbeeld zijn gratis.

Kuala Lumpur: altijd hetzelfde weer

Kuala Lumpur was in alle opzichten anders dan Nederland of België. Altijd zomer, altijd groen. Heerlijk, maar ook wennen.

Ik was het eerste jaar echt een beetje verloren, doordat het iedere dag hetzelfde is. Alsof je je ijkpunten in de tijd kwijt bent.

Verder zijn de mensen heel vriendelijk en beleefd, soms haast onderdanig. Bij de supermarkt worden je boodschappen naar je auto gedragen. Het service level in hotels is ontzettend hoog. Geen moeite is te veel.

Tegelijkertijd is er onderhuids van alles aan de gang. De Maleiers hebben een bevoorrechte positie ten opzichte van de Indiërs en Chinezen. En dat geeft toch frictie. Corruptie is er ook. En dan de grote verschillen tussen arm en rijk. In KL staan paleizen met een gouden poort, en een paar kilometer verderop komen mensen net (of niet) rond in de kampong.

Sportclub cultuur van Nederland is uniek

Wat Maleisië, Engeland en heel veel andere landen niet hebben, en waar Nederland voor mij echt met stip bovenaan staat, is de manier waarop sport is geregeld.

De sportclub cultuur van Nederland vind je nergens anders. 

Hier gebeurt sport veelal op school en hoewel dat misschien gemakkelijk lijkt, betekent het dat kinderen meestal stoppen met sport, zodra ze van school afkomen. En het is veel minder onderdeel van het gezinsleven.

In Nederland kun je met je hele gezin bij een voetbalclub terecht als je zou willen. Nu zitten mijn kinderen toevallig bij een hele leuke voetbalclub, maar ook daar wordt bijvoorbeeld niet na de wedstrijd even met z’n allen wat gedronken. Veel clubs hebben niet eens een clubhuis. Dan speel je ergens op een ‘common green’ zonder faciliteiten, waar ieder weekend even een paar voetbalgoals op worden gezet.

Integreren

Ik vind integreren in Engeland niet moeilijk. Er is geen taalbarrière en ik vind de Engelsen over het algemeen open en toegankelijk. Je kunt gewoon deelnemen aan het lokale gebeuren. Via een sportschool, een wandelclub, of gewoon doordat je de mensen op straat gaat herkennen in zo’n dorp.

In Kuala Lumpur zijn we amper geïntergreerd. Het leven speelt zich af binnen de internationale gemeenschap en voor de rest ben je een toerist.

Heimwee

Wij zijn te lang weg denk ik. In ieder geval om nog heimwee te hebben naar Nederland. In KL had ik heimwee naar België. Of misschien naar het ‘gewone leven’, omdat ik daar in het begin alles zo anders vond. Hier in Engeland is het wel weer gewoon.

Wel mis ik mensen. 

Steeds verhuizen geeft ook verdriet. Je wordt voorzichtiger in het aangaan van vriendschappen. Je moet ze toch weer gedag gaan zeggen, Dat is jammer, want op iedere plek heb je toch weer vrienden nodig. Ik in ieder geval wel.

Tips voor mensen die willen emigreren 

Als je de kans hebt, en je vindt het leuk om dingen anders te (leren) doen dan je gewend bent, moet je gaan. Ik zou niet anders willen.

Het idee dat we niet weten hoe lang we ergens wonen en waar we daarna naar toe gaan, geeft mij een heel vrij gevoel. 

Een gevoel dat alles kan gebeuren en mogelijk is.

Waarom ik een boek schreef

Ik heb schrijven altijd heel leuk gevonden. Ik heb vaak dingen en gebeurtenissen in mijn leven op papier vastgelegd. Dat ik dit boek ben gaan schrijven, komt door mijn kinderen. Ik was ergens heel benieuwd hoe zij zo’n verhuizing nu ervoeren. Ik ben zelf als kind nooit verhuisd. Daarbij belandden wij, net als veel andere Nederlandse gezinnen in het buitenland in de strijd om het behoud van hun Nederlands en mijn wens dat ze ook in het Nederlands blijven lezen.

Ik hoop met dit boek kinderen aan te spreken vanuit hun eigen belevingswereld. 

Als Nederlands kind in het buitenland, vaak op een internationale school, leef je in een compleet andere wereld dan vroegere klasgenoten en vrienden in Nederland. Die wereld wilde ik beschrijven. Nu het uitgegeven is, blijken ook veel ouders het boek graag te lezen, omdat het zo herkenbaar is en een inkijkje geeft in de wereld van hun kinderen.

Zelf denk ik ook dat het leuk is voor achterblijvende kinderen, die een vriendje of vriendinnetje zien vertrekken naar het buitenland.

Uitgeverij vinden

Als debutant een kinderboek uitgeven is nagenoeg onmogelijk, weet ik nu. Na de ronde langs de reguliere uitgevers, wees een vriendin mij op een minder traditionele manier van uitgeven, namelijk print-on-demand.

Dergelijke uitgevers hebben een veel lagere investering en lopen veel minder risico, omdat ze het boek pas drukken als het is besteld. Dit bleek de oplossing en nu is het boek vanuit het buitenland te bestellen bij de uitgever zelf (Boekscout.nl) en in Nederland en België bij iedere boekhandel of via bol.com.

Voor 19,95 te koop bij boekscout

Meer lezen over Marianne's boek?

Bezoek dan haar blog: metapenindetuin.blogspot.co.uk.

Lees ook de recensie van haar boek van de Stichting Vlamingen in de Wereld:

Vond je dit een leuke post? Neem dan een gratis abonnement op Expat Mama's!

Enter your email address:


Delivered by FeedBurner

Emigratie van Engeland naar Nederland: Amanda

De Engelse Amanda van Mulligen (41) woonde in een tweekamer appartement in Watford.

Toen ontmoette ze een Nederlander! Negen maanden na hun eerste kennismaking stak Amanda de Noordzee over voor een bestaan in Nederland.

Dat was in 2000. Inmiddels woont Amanda 14 jaar in Nederland, en is ze moeder geworden van drie jongens (7, 4 & 2). Amanda is freelance schrijfster, en houdt een blog bij over haar expat leven op Expat Life With a Double Buggy. Ze heeft een achtergrond in Human Resources, een universitaire graad in Europese Studies met Frans en een diploma in journalistiek.

Dit is het verhaal van de emigratie van de Engelse Amanda naar Nederland!

De beslissing om te emigreren

Amanda: 'Ik emigreerde naar Nederland, omdat ik een Nederlander had ontmoet! En het was carriéretechnisch gezien logischer als ik naar Nederland kwam, in plaats van andersom.

Mijn ouders waren niet verbaasd. Mijn vader zei: 'Carpe diem' en: 'Volg je gevoel!' Mijn vrienden dachten dat het misschien een beetje te snel ging, maar uiteindelijk gaven ze mij heel veel steun toen het nodig was. Een tante van mij vroeg direct, in een heel onBritse manier: 'Weet je zeker dat je de juiste beslissing neemt?' Ik heb haar verteld dat niets in het leven zeker is, maar dat dit voelde alsof het het juiste pad was.

Overgang Engeland - Nederland

De eerste paar maanden waren moeilijk. Alles was in een vreemde taal. Ik moest een nieuwe baan zoeken, en we hadden in eerste instantie geen eigen huis/plek*. Ik begreep niets van mijn omgeving, ondanks het feit dat ik al een basiskennis van de Nederlandse taal had. De administratie voor de immigratiedienst was een gedoe, en ik miste mijn familie en vrienden. Het zou makkelijk zijn geweest om op te geven! Ik was minsten een jaar verder voordat ik me echt thuis begon te voelen.

*Inmiddels wonen we in een eengezinswoning met zes kamers.

Integreren

Als je voorgoed in een land gaat wonen, is het denk ik belangrijk is dat je integreert. Daarbij speelt de taal leren een belangrijke rol. Voor mij was het de basis om me hier thuis te kunnen voelen.

Ik had al Frans, Duits en een beetje Italiaans geleerd tijdens mijn schooljaren en universiteit. Nog een nieuwe taal leren vond ik heel leuk. Ik heb mezelf Nederlands geleerd, en pas na een paar jaar ging ik naar een taalcoach om meer over grammatica te leren.

Integreren betekent ook de Nederlandse mensen om je heen leren kennen, en niet alleen met expats optrekken. Ik heb veel over Nederland gelezen - geschiedenis, cultuur, politiek, geografie - om het land en mensen beter te kunnen begrijpen en kennen. En we gingen vaak op ontdekkingsreis zodat ik verschillende steden en regio's zag.

Toch is het niet makkelijk geweest. Zelfs na bijna 14 jaar in Nederland, heb ik nog het gevoel dat ik tussen twee werelden woon. Ik zal nooit Nederlands zijn, maar ik voel me ook niet meer helemaal thuis in Engeland.

Zwanger zijn en bevallen in Nederland

Mijn drie zonen zijn in Nederland geboren. Het was een hele ervaring om zwanger te zijn en te bevallen in Nederland. Ik was heel blij met de optie van een thuisbevalling. Om medische redenen eindigde de bevalling in het ziekenhuis, maar het plan was er wel!

Doula

De eerste bevalling was geen fijne ervaring. Daarom schakelden we bij de tweede en derde bevalling een doula in. Voor elke vrouw die extra steun in de kraamkamer kan gebruiken is een doula een geweldig optie. Voor expats kan zwanger zijn en bevallen stressvol zijn. Je bent immers in een ander land met een vreemde taal, zonder familie en vrienden, en in een andere cultuur.

Kraamzorg

Wat ik echt geweldig vond was dat ik drie keer kraamzorg heb mogen ervaren. Mijn Engelse vrienden waren erg jaloers dat ik zulke geweldige hulp kreeg nadat ik thuis kwam uit de ziekenhuis.

Tijdens de eerste zwangerschap koos ik voor de minimum kraamzorguren, omdat ik me niet kon voorstellen dat ik een vreemde in huis wilde hebben na de geboorte. Maar aan het eind van de 8 dagen smeekten we haar om te blijven. We probeerden zelfs haar om te kopen. De tweede en derde keer wisten we wel beter!

Schoolsysteem Nederland - Engeland

• Toen ik mijn zoon voor het eerst naar de basisschool bracht, kon ik geen foto van hem nemen in zijn school uniform. Dat was heel vreemd voor mij, want in Engeland dragen kinderen school uniforms.


• Ook dat hij zijn juffen bij de voornaam noemde was raar voor me. In Engeland zeggen wij 'Miss' or 'Mr' en hun achternaam.


• De leerkrachten in Engeland kleden zich ook netter dan hier in Nederland. Ik kan me bijvoorbeeld niet herinneren ooit een leerkracht in spijkerboek te hebben gezien op een normale schooldag .


• In Engeland gaan kinderen tussen de middag niet naar huis. Ze eten op school en staan de hele schooldag onder toezicht van de leerkrachten. Maandag t/m vrijdag van 9 tot 15.30 over het algemeen.


• Ze beginnen school in september van het schooljaar dat ze vijf worden.

Ik vind het Nederlandse schoolsysteem goed geregeld. Er is bijvoorbeeld veel keuze uit onderwijsmethodes en op basis van religie. Ook de inschrijfprocedure is hier eenvoudig. In Engeland is er veel gedoe omtrent schoolinschrijvingen en woonplaats. Ik vind het ook geweldig dat huiswerk heel beperkt is in de onderbouw. Kinderen krijgen hier echt de tijd om kind te zijn! Ik vind wel dat de klassen steeds groter worden, en dat wordt wel echt een probleem.

Vrouwen en arbeidsparticipatie

In Engeland is de mogelijkheid om parttime buitenshuis te werken veel minder ingeburgerd dan in Nederland. Wel is het zo dat meer Engelse vrouwen parttime werken dan mannen. Er zijn wel huismannen in Engeland, maar hun aantal groeit heel langzaam.

Opvoeden

Nederlanders geven hun kinderen meer vrijheid, en de verhouding ouder-kind is gelijkwaardiger. Soms vind ik het moeilijk omdat het heel anders is dan mijn jeugd. Maar ik sta er voor open en heb al veel geleerd van andere ouders.

Wij voeden onze jongens tweetalig op (Engels en Nederlands) en ik leer ze heel veel over Groot-Britannie zodat ze hun familie kennen en begrijpen. Het resultaat is drie Nederlands jongens met meer dan een vleugje Brits!

Boodschappen doen en supermarkten

Ik doe mijn boodschappen één of twee keer per maand online zodat het bezorgd wordt. Voor vers eten ga ik om de twee dagen naar mijn lokale supermarkt. Engelse supermarkten zijn groter en hebben meer keuzemogelijkheden. Ook bieden in Engeland praktische alle winkelketens online winkelen aan.

Ik heb de supermarkten in Engeland erg gemist vanwege hun ruimere keus, en grotere diversiteit aan producten. In Nederland is alles kleinschaliger dan in Engeland. Maar nu vind ik de Engelse supermarkten te groot en rommelig! Er is teveel keuze, en de opties zijn vaak erg ongezond.

Wat Nederland kan leren van Engeland

Nederlanders zouden van Engeland kunnen leren om hondenpoep op te ruimen, en niet op straat of in speeltuinen te laten liggen. En om meer respect te hebben voor niet-rokers. Ik verbaas me nog steeds over de grote aantallen mensen die roken in een speeltuin of pretpark, met kinderen om zich heen. Het hele gedoe over roken in cafes laat zien hoe moeilijk het is hier in Nederland het roken in openbare ruimtes te verminderen.

Fietsen

In Engeland fiets je voor de recreatie of om te sporten. De fiets is daar veel minder een vervoermiddel. De wegen rond scholen worden overspoeld door grote auto's rond 15.30. Dat zegt heel veel over het verschil. Engeland heeft ook geen netwerk van fietspaden. Dat maakt fietsen niet vellig noch aantrekkelijk in Engeland.

Mijn tips voor mensen die willen emigreren

Leer de taal. Verwacht dat het niet makkelijk zal zijn en dat je door een cultuur schok moet gaan. Er zullen momenten zijn waarop je denkt dat het het niet waard is. Maar die gevoelens zijn heel normaal en gaan ook weer weg. Ontdek en verken je nieuwe omgeving. Leer alles over de cultuur van een land. Maak vrienden met de mensen om je heen. Vraag om hulp.'

Wil je meer lezen van Amanda?

Bezoek dan haar blog Expat Life With a Double Buggy!

Ingrid in Engeland, Italië en Zwitserland!

Ik ben Ingrid Schmoutziguer-Huibers, 44 jaar, getrouwd en moeder van een zoon van 11 en een dochter van 10. Voordat ik naar het buitenland vertrok werkte ik bijna tien jaar als journalist voor de Provinciaal Zeeuwse Courant. Ik schreef er nieuwsartikelen, maakte reportages, deed interviews en schreef  bijlage verhalen.

Van Nederland naar Manchester in Engeland

In 2005 verhuisde ik, vanwege het werk van mijn man naar Manchester (Engeland). De kinderen waren toen twee en vier jaar oud. Vanuit Engeland werkte ik als freelance journalist voor onder andere Ouders van Nu, Vriendin, Flair en Libelle.

In Engeland zijn we echt volledig geïntegreerd. De kinderen gingen er naar een buurtschool en wij hadden uitsluitend Engelse vrienden. De kinderen waren na drie jaar dan ook volledig verengelsd. In Engeland heb ik me het meest thuis gevoeld. We hebben er nog veel vrienden en gaan geregeld terug.

Van Engeland naar Bologna in Italië

Na drie jaar Engeland, verhuisde we naar Bologna (Italie). De kinderen gingen naar the International School of Bologna en al vrij snel kon ik daar op invalbasis aan de slag als teaching assistant. Ik vond het leuk om weer eens collega's te hebben, en vond dat fijner dan in mijn eentje thuis achter de computer zitten werken. Uiteindelijk heb ik op die school twee jaar fulltime gewerkt.

Hoewel Italië een prachtig land is met een heerlijk klimaat en fantastisch eten, vond ik de cultuurverschillen tussen mij en de Italianen best groot. Ook ervaarde ik de taal echt als een barrière die me verhinderde helemaal te integreren. Ondanks een jaar lang intensieve lessen Italiaans. Je moet toch met de kinderen naar de tandarts, de huisarts en zwemles etc. en dat is lastig als je de taal niet goed spreekt.

De kinderen konden zich op school wel goed redden, omdat de voertaal op de internationale school Engels was. De kinderen hadden overigens hoofdzakelijk Italiaanse vriendjes en vriendinnetjes, omdat de school hoewel Engels de voertaal was, hoofdzakelijk door Italiaanse kinderen werd bezocht.

In de zomer van 2011 zijn we naar Zurich (Zwitserland) verhuisd.

Van  Italië naar Zwitserland

In Zwitserland, en zeker in en rond Zurich, wonen duizenden expats. Ook hier gaan de kinderen naar een hele grote internationale school. Ze hebben hoofdzakelijk internationale vriendjes en vriendinnetjes, en ik heb ook een kring van expat vrouwen om me heen waarmee ik veel onderneem. Ik werk hier opnieuw als teaching asssistant. In Zwitserland is het leven zeer internationaal en comfortabel. Bovendien staan we de hele winter op de ski's!

Op dit moment werkt mijn man alweer in Nederland, maar wonen de kinderen en ik nog in Zwitserland. Ik vind het belangrijk dat ze daar het schooljaar kunnen afmaken. In de zomer gaan wij ook naar Nederland. Daarom zijn we druk bezig met het zoeken van een huis en hebben we een intensieve periode van scholen zoeken achter de rug.

Moederen in andere landen

Moederen is in elk land weer anders. Engelsen zijn vrij voorzichtig met hun kinderen en laten ze daardoor in onze Nederlandse ogen weinig vrij. Maar er wordt wel veel buitengespeeld, ook met slecht weer en vies worden is geen punt. Naschoolse opvang is er goed geregeld en vrouwen werken er net als in Nederland veel parttime.

Italianen zijn zo mogelijk nog voorzichtiger met hun kinderen. Het is er al snel te warm, of te koud, of te tochtig om ze naar buiten te laten gaan. In onze ogen kleden ze hun kinderen belachelijk warm aan. Ook hebben Italianen weinig kinderen. Gezinnen met maar één kind zijn er eerder regel dan uitzondering, waardoor er soms weinig te doen is voor kinderen. veel vrouwen werken fulltime; de grootouders zorgen voor hun kleinkinderen.

In Zwitserland werken maar weinig vrouwen buitenshuis. Zwitserse kinderen komen allemaal tussen de middag thuis eten; overblijven is er nauwelijks bij, dus werken is lastig. Wel kunnen kindren redelijk zelfstandig opereren en zie je veel kinderen alleen naar school lopen of fietsen. Dat lijkt wel een beetje op Nederland.

Terug naar Nederland

Ik denk dat het voor de kinderen leuk, en ook wel goed is om een tijd in Nederland te wonen. Zij hebben er geen herinneringen aan, en kennen Nederland alleen van vakanties. Ze voelen zich wel Nederlands, omdat mijn man en ik Nederlands zijn, maar tegelijkertijd hebben ze niet echt een moederland. Ik vraag me af hoe leuk het is om tot je achttiende in verschillende buitenlanden te wonen en dan in Nederland te gaan studeren? Ook weet ik niet, of elke drie, vier jaar verhuizen ook nog leuk is als de kindren straks vijftien, zestien zijn? Daarom hebben wij ervoor gekozen om terug te komen. Ik denk dat de kinderen zich nu nog goed kunnen aanpassen aan NL. Wat mezelf betreft ben ik daar minder zeker van, we zullen zien.

Ik heb het in het buitenland wonen altijd heel erg leuk gevonden. Het opstarten in een nieuw land was niet altijd even makkelijk, maar je krijgt er veel voor terug. Nieuwe ervaringen, prachtige plekken, internationale vrienden etc.

Wij zijn nu van plan om in Nederland te blijven tot de kinderen hun school hebben afgemaakt. Ik ben benieuwd!

Eline in Engeland

Sinds augustus 2001 wonen wij, een jong stel met 4 kinderen in het United Kingdom, in Engeland om precies te zijn. Mijn man heeft een baan gekregen bij een klein farmaceutisch bedrijfje dat op een Universiteitsterrein staat. Wij wonen ook op het Universiteitsterrein en het is er adembenemend mooi. Het dorpje waar de Universiteit naar vernoemd is bestaat uit een halve koe en een paardenkop. Het is een erg geliefd dorp uit de wijde omgeving en om er een huis te bemachtigen moet je veel geduld hebben en diep in de buidel tasten. Het dorpje Keele geheten bevat een schooltje. Het is de grote van een dorpsschool in Nederland, maar kinderen uit de wijde omgeving proberen op deze school een plaatsje te bemachtigen omdat de school heel goed aangeschreven staat in de omgeving en in de jaarlijkse “schoolkeuring”. Daarnaast is het gebruikelijk dat kinderen die op deze school hebben gezeten naar een dichtbij gelegen High school kunnen gaan en ook deze high school staat kwalitatief goed aangeschreven. Het kiezen van deze school is op aanraden van anderen gebeurd en we wonen op loopafstand van het schooltje. Daarnaast zijn we zelf christen en er werd onderwijs gegeven met een christelijke grondslag, dus al met al reden genoeg om te besluiten: we gaan ze op deze school doen. De eerste kennismaking met deze school zal ik nooit vergeten. Het was de dag voordat het hele schoolseizoen zou gaan starten. Alle leerkrachten hadden vergadering en ik had gebeld met het schoolhoofd of de jongens kennis mochten maken met hun leerkracht en de school. Geen probleem. Nou de ontvangst was uitermate amateuristisch en ik was overrompeld door de kneuterigheid van de aanpak van de leerkrachten. Schuchter werden we de school rond geleid en de leerkrachten waren zo’n situatie kennelijk ook niet gewend. Wat me nog meer opviel was de vraag die meteen aan mij gesteld werd, hoe lang we van plan waren te blijven, nou Hans had een vast contract getekend dus het zou voor heel lang kunnen zijn. Deze school had en heeft heel veel ervaring met studenten AIO’s en postdocposities die maar voor kortere tijd een contract hebben bij de Universiteit. Maar ook en dat was voor ons belangrijk met veel nationaliteiten. Het was wel duidelijk dat deze school ervaring had met het engels aanleren aan Chinezen, Japanners Afrikanen en allerlei nationaliteiten, je kon zo gek niet bedenken. Dat zou wel perspectief geven voor onze “oer”Hollandse jongens. De volgende dag was het geen nieuwsgierige blik meer werpen in de school. Het echte werk moest beginnen. Rugzak op de rug met de eigen lunch mee en ze zouden meteen een hele dag op school blijven. Want alle kinderen van de school bleven op school lunchen, de meeste zelfs een warme maaltijd. In het midden van de school was een grote keuken gebouwd zodat er de nodige maaltijden konden worden bereid. Ik had het met mijn jongens te doen. Je kan ze zo goed mogelijk voorbereiden op het niet begrijpen van een taal, maar hoe het aan de lijve ondervinden is, dat kan je niet doen voor ze. Je kan je voorstellen dat het moeilijke weken zijn geweest voor ze. De oudste kon al lezen en de jongste net 5 werd geacht te kunnen lezen. Nou dat doen ze in Nederland dus niet. Hij had dus een grote inhaalslag te maken. Hij moest de taal leren en leren lezen schrijven rekenen. Maar volgens de leerkrachten zou het allemaal wel goed komen. Ik heb mijn twijfels gehad. Huilend moest ik Aron van 5 enkele dagen de school in laten trekken door een leerkracht en dan verfoei je het feit dat je man in “het buitenland” is gaan werken. Ondanks zijn smeekbeden om hem weer mee te nemen naar huis heb ik nooit aan dat soort verzoeken meegedaan evenzo het feit dat ik heb gedaan alsof het heel gewoon was om over te blijven op school. Nu weten ze niet beter. Ze gaan elke dag redelijk monter met de rugzak op naar school, zelfs de woensdagmiddag en er is nooit geklaagd Na zo’n vier weken was het grootste leed geleden gelukkig. Ze gingen de taal beheersen en kregen vriendjes.. Ze draaiden gewoon mee met het schoolprogramma. Ze vonden de Engelse school veel leuker dan de Nederlandse en daar waren wij, mijn man en ik erg blij om. Eerlijk gezegd heeft het knullige begin geen goede indruk gegeven van de professionaliteit van de leerkrachten. De sfeer op de school en de kwaliteit. De oudste zoon deed in maart 2002 “gewoon” mee met de SAT test dat is een soort CITO toets die aan het eind van de onderbouw wordt gehouden en zijn resultaten waren verbluffend. Zelfs op het engels dat hij net een half jaar sprak scoorde hij goed. Wat een verschil met Nederland: elke dag ging hij met plezier naar school. In Nederland had hij het laatste half jaar alleen maar gezegd ik haat school en ik ga niet Het fantastische van deze school is dat er op 4 verschillende niveaus les wordt gegeven aan de kinderen. Waar ze op dat moment aan toe zijn dat wordt aan het kind aangeboden. Het wordt leuk gebracht, wordt veel spelenderwijs aangeleerd. Zodoende bevalt het ons goed dit Engelse onderwijs. In Nederland wordt er veel meer klassikaal les gegeven. Als kinderen niet mee kunnen komen, wordt er aan remedial teaching gedaan, maar als een kind voor is op de lesstof moet er veel gevraagd en gesproken worden wil het kind extra leerstof aangeboden krijgen. Natuurlijk zit er aan deze positieve scholing ook een negatieve zijde. De kinderen zelfs van 4 jaar af krijgen elke dag een leesboek mee naar huis, dat verplicht gelezen moet worden en ze krijgen elke week woordjes op om te leren en Leon die van net 8 krijgt echt opdrachten mee. Ik zit dus regelmatig ’s middags huiswerk te maken met de kinderen en daar baal ik wel van! Ik vind dat als ze uit school komen, ze gewoon moeten kunnen spelen. Daarnaast hebben ze de woensdag middag ook al niet vrij en dan kan er dus ook niet gespeeld worden. Maar goed je kan niet alles hebben in het leven... Daarnaast zie je wel Amerikaanse toestanden overwaaien naar Engeland. We moeten altijd eerst goedkeuring geven, schriftelijk, als ze een schoolreisje hebben of ze mee mogen. Als ze op de speeltoestellen buiten gaan spelen. Er mogen niet ongevraagd foto’s in de klas gemaakt worden, anders maken ouders bezwaren en ga zo maar door. De school dekt zichzelf in om niet voor het gerecht gedaagd te worden en dat is wel begrijpelijk, wat ik niet begrijp is de ziekelijke angst van ouders die bang zijn dat hun kinderen worden gekidnapt ofzo. Al met al moet ik zeggen dat deze ervaring het wonen in Engeland en het gaan naar een Engelse school over het algemeen niet een negatieve is geweest. “Gelukkig” heeft mijn man een baan in Basel gekregen en aangenomen en gaan we nu vergelijkbaar “waren” onderzoek doen met de Zwitserse scholen. We weten nu waar we op letten willen en wat we belangrijk vinden voor het onderwijs van onze kinderen.