- Jojanneke studeerde in Frankrijk en Schotland.
- Ze werkte als camp counselor in de USA
- Ze werkte als resident rep voor een Engelse reisorganisatie op de Malediven
- Ze werkte als domestic manager voor een Arabische sheik in Saudi Arabië en Japan
- Ze ging naar school in Spanje
Het is dan ook niet verwonderlijk dat ze inmiddels met haar gezin in Zweden woont! Dat gezin bestaat uit Marco, een stoere blonde Noord-Hollander, en hun zevenjarige zoontje Mik.
In 2012 ging Jojanneke naar de huisarts omdat ze last had van haar rechterborst. Al snel werd duidelijk dat ze borstkanker had. Een tweezijdige borstamputatie en chemo volgden. Inmiddels is Jojanneke twee jaar verder. 'Stralen, dankbaar en gezond. En living our dream in Zweden,' zoals ze zelf zegt.
Door de kanker realiseerde ze zich, nog meer dan voorheen, dat ze van élke dag wil genieten. In 2014 emigreerde het hele gezin naar Zweden.
Dit is het verhaal van hun emigratie naar Zweden.
De keuze voor emigreren naar Zweden
Mijn ouders gingen vroeger vaak met mijn zes jaar oudere zus en mij op vakantie in Scandinavië. Van hut naar hut in Noorwegen. Stuga’s gehuurd, in Zuid-Zweden, en op zoek naar Pipi Langkous.
Gelukkig trof ik in Marco een kerel die van reizen houdt, en die zich ook niet een Nederlander voelt, maar een wereldburger. We wilden geen van beiden in hetzelfde leven blijven hangen in Nederland. We wilden uitdaging, ontdekken, samen iets nieuws opbouwen, in het diepe gegooid worden. Na wat omzwervingen via Noord-Spanje en Nieuw-Zeeland kwamen we uit op Zweden.
Natuurlijk zijn we ook een keer naar de Emigratiebeurs in Houten geweest. We namen zelfs wat folders van Jämtland mee. Maar eenmaal thuis vonden we dat toch wel wat té noordelijk. Totdat we er in een zomer naartoe reden.
 |
| Het roze deel is Jämtland |
We maakten een rondreis met de auto van Trondheim via de Lofoten naar Kiruna. Vervolgens zakten we naar beneden en reden Jämtland binnen. En toen waren we verliefd. De natuur, de ruimte, de wijdsheid, de geur, de luchten.
Met wat zoeken, en pro’s en cons afwegen, zijn we toen op dit plekje uitgekomen. Want ze hebben hier een goede school, en een appartement dat precies biedt wat we nodig hebben. Je bent snel in de stad, en even snel bij fantastische ski- en wandelgebieden.
Onze Zweedse woonomgeving
Op 1 augustus 2014 emigreerden we dus naar Rödön. Dat is een piepkleine, maar ook pittoreske vlek in Jämtland. Het ligt op ongeveer 15 km van Östersund en op 80 km van Åre. Rödön ligt op een schiereiland in het Storsjön.
Ik denk dat hier al met al zo’n 80 mensen wonen. Er is een kerk, twee plekken voor kinderopvang en een basisschool. Wij wonen in een huurappartement vlakbij de school. Nou woon je hier al gauw dichtbij de school, maar wij wonen écht heel dichtbij. Mik hoeft ‘s morgens nog geen minuut te lopen of hij staat binnen.
 |
| De complete familie op de dag voor vertrek naar Rödön in een leeg huis in Amstelveen. |
Eerst huren!
We kozen er bewust voor om eerst te huren. Want wij denken dat je pas kunt voelen en ruiken waar je je huis wilt kopen als je er een tijdje woont. Dan ken je mensen in de buurt, dan weet je de ins en outs, de do’s en don’ts. Ons appartement is klein, maar heel knus. En de locatie is ideaal.
Overgang Nederland - Zweden
Ik vond de overgang van Nederland naar Zweden spannend en leuk! We waren al zo lang met alle voorbereidingen bezig, en in die periode een paar heen en weer gereisd. Daardoor voelde het al heel vertrouwd. Maar toen we op 1 augustus voor de eerste keer ons appartement binnenstapten, voelde het wel heel echt!
Tijdens onze voorbereidingen op de emigratie naar Zweden hoorden we voortdurend: 'Zweden zijn wel heel gesloten hoor,' en: 'Het duurt heel lang voordat iemand je uitnodigt!'
Maar we komen geregeld bij verschillende Zweedse kennissen over de vloer. En mensen komen ook bij ons.
Overigens kan ik alleen spreken voor het kleine stukje van Zweden dat we nu net leren kennen. Zweden is 9 x zo groot als Nederland en er wonen hier maar 9 miljoen mensen. Een groot deel van de bevolking woont in de grote steden in het zuiden.
We ervaren dat het leven hier een stuk relaxter is. Het gaat minder om de efficiency, en meer om het leven. Eigenlijk kan ik nu al wel zeggen dat ik me hier thuis voel.
 |
| Hier zie je Mik bij het Storsjön. Dit plekje ligt op 10 minuten lopen van ons appartement. Toen we hier net waren in augustus hebben we vaak bij het meer vuurtjes gemaakt om brood te bakken (pinbröd heet dat hier) en worstjes te roosteren. |
Het leven als vrouw en moeder in Zweden
Vrouwenrechten worden in Zweden misschien wel het meest gerespecteerd van de hele wereld. Sinds 2006 is er zelfs een vrouwenpartij in het Zweeds parlement, het Feministisch Initiatief. Veel praktische zaken heeft men hier goed op orde: ouderschapsverlof is evenredig verdeeld tussen papa’s en mama’s. Je ziet, ook hier in Jämtland, heel regelmatig papa’s op straat met de barnenwagen. Terwijl mama werkt, zijn zij met het kind thuis.
Overigens is het nog steeds zo dat er, zowel op nationaal niveau als op lokaal niveau in Jamtland, meer mannen in topposities in het bedrijfsleven zitten dan vrouwen. Dus er is nog voldoende om voor te strijden door het Feministisch Initiatief.
Moederen in Zweden
In mijn eerste 3 maanden hier ervaar ik het moederen niet heel anders dan in Nederland. Vooral in de eerste periode vinden wij het belangrijk om er extra veel te zijn voor Mik, zodat hij echt helemaal zijn draai vindt. En dat lijkt goed te lukken. Mik gaat graag naar school en heeft vrienden. En zijn eerste verjaardagsfeest was een succes. Ook hier klets ik op school met de moeders, en met de juf. Ik kan nog lang niet alles precies zeggen wat ik wil, maar dat komt wel.
Ouderparticipatie op school is niet nodig in Zweden!
Een verschil met Nederlandse scholen is dat ze hier geen extra hulp van ouders nodig hebben voor evenementen. In Nederland moest ik steeds vaker helpen op Miks school tijdens sportdagen, Sinterklaasfeesten ec. Hier hoeft dat allemaal niet omdat ze voldoende onderwijs- en ondersteunend personeel op school hebben.
Zwemles in Zweden: niet de norm
Gelukkig heeft Mik vlak voordat we hierheen gingen zijn zwemdiploma’s gehaald. Want hier is het zeker niet standaard om naar zwemles te gaan. Er worden hier in de Kommun in de zomervakantie wel zwemcursussen georganiseerd. Maar niet iedereen gaat daar heen
Er zitten in Miks klas (7 en 8 jarigen) kinderen die niet of nauwelijks kunnen zwemmen. We gaan zoveel mogelijk naar het grote zwembad in Östersund. Daar worden wel zwemlessen gegeven. Maar dat is meestal (althans, als wij er zijn) voor oudere kinderen.
Geen zwemdiploma's maar speldjes
Men haalt hier ook geen diploma’s maar speldjes voor iedere speciale verrichting. Dus als we Mik de vlinderslag leren en hij kan het goed, dan vragen we een badmeester om even te kijken hoe het gaat. En als de badmeester tevreden is, dan krijgt Mik het vlinderslag speldje!
Kinderfeestjes in Zweden
Met Zweedse kinderfeestjes hebben we nog niet veel ervaring. Behalve met het eigen kinderfeestje. Er worden hier ook wel ‘kinderfeest pakketten’ aangeboden door de diverse attracties in Östersund. Dan ga je met de hele groep naar een speelparadijs of naar het puzzelhuis.Wij hebben ervoor gekozen om Miks feestje thuis te doen. Als je de hele klas uitnodigt, mag je de uitnodigingen in de klas op school uitdelen. Als je niet iedereen uitnodigt, moet je een andere manier verzinnen. Mik heeft zijn hele klas (alle 7!) uitgenodigd. En ze waren er ook allemaal.
We hebben eerst natuurlijk gezongen en taart gegeten. Daarna deden we een speurtocht met allemaal opdrachten onderweg. Hoe leg je in goed Zweeds uit wat spijkerpoepen is? En de zelf gebakken pepernoten waren een grote hit! Na de speurtocht hebben we nog een film gekeken en een worstenbroodje gegeten en toen was het feest alweer klaar. Heel benieuwd hoe het is als Mik naar andere verjaarsfeestjes gaat.
Een dag uit mijn leven in Zweden
Eén van de belangrijkste redenen om te emigreren naar Zweden is dat we geen standaard dagen meer wilden. Maar eerlijk is eerlijk, er zit natuurlijk wel enige regelmaat ook in de dagen hier.
- Op schooldagen, gaat de wekker om 6.50. Voor Mik (die zit in jaar 1) gelden dit jaar de volgende tijden: ma t/m do 08.00 - 14.10 en vrij 08.00 - 11.40.
- Even douchen, en dan maak ik het ontbijt klaar.
- Rond 7.15 zitten we aan het ontbijt. Uit ons raam zien we dan al mensen naar school gaan. De meeste juffen en meesters zijn er al rond een uur of 7. En op de dagopvang die naast ons zit, begint men nog vroeger.
- Om 5 voor 8 is het schoenen aan, jas aan, tas mee en naar school. Meestal brengt 1één van ons Mik naar school. Soms wil Mik zelf gaan. Het is maar een minuutje lopen. Vaak sta ik nog even te kletsen op school, en om iets over achten ben ik dan weer thuis.
- 14.10 Haal ik Mik van school. Net als vroeger bij mij thuis drinken we dan eerst iets en kletsen over wat er die dag op school allemaal gebeurt is.
- Afhankelijk van het weer, gaan we daarna meestal wel even naar buiten. Of binnen lezen. Soms ook even op de iPad, knutselen of met de nieuwe verjaarscadeaus spelen.
 |
| Miks school in Zweden |
Dinsdag, donderdag en vrijdag: Zweedse talencursus
Op dinsdag, donderdag en vrijdag gaan Marco en ik naar SFI. Dat is de Zweedse talencursus die alle nieuwe inwoners van Zweden gratis kunnen volgen. Voor vluchtelingen en asielzoekers ligt het anders dan voor luxe verhuizers, zoals wij. Voor ons is het een vrije keuze om deze cursus te doen. Voor de andere categorieën telt dat ze de cursus moeten doen om in aanmerking te blijven komen voor financiële steun en uiteindelijk een visum.
Maandag en woensdag: bedrijf opzetten
Op maandagen en woensdagen werken Marco en ik thuis aan de opzet van ons bedrijf, Hamperium Photography & Communication. Website, administratie opzetten, marketing uitwerken, afspraken met klanten etc.
Op vrijdags doen we de wekelijkse boodschappen in Östersund. Soms heb ik meetings waar ik in de middag nog naar toe moet. Dan is het heerlijk dat Marco samen met Mik thuis is.
Kinderopvang oftewel fritis
Tot nu toe gaat Mik nog niet naar de opvang. Die noemen ze hier fritis. Dat komt van fritidshem. Het leek ons verstandig om de eerste maanden Mik de kans te geven om na school lekker thuis te relaxen, en even op adem te komen. Nu Miks Zweeds steeds beter wordt en hij meer vrienden heeft, is de tijd gekomen voor Mik om naar de fritis te gaan. Vanaf volgende week gaat hij op dinsdag en donderdag na schooltijd naar de opvang.
Opvang geregeld via de Kommun
Opvang wordt hier via de Kommun geregeld. De Kommun is zoiets als de gemeente. Voor alle kinderen die naar de grundskola (basisschool) gaan is er in principe een plek op de opvang dichtbij school. Er zijn geen wachtlijsten. Wel moet je een hoop formulieren invullen bij het aanmelden. Ze zijn hier gek op administratie! We hebben voor Mik alle formulieren ingevuld in de herfstvakantie (dat was vorige week). En Miks eerste dag op de opvang is 11 november. Dus zo’n aanmelding kan heel snel gaan.
Op de fritis kunnen kinderen vanaf 7 uur ‘s morgens terecht. Dan wordt er eerst ontbeten met pap, muesli en een broodje. Meestal staat er ook rauwkost op tafel om van te snoepen. En nu het ‘s morgens nog best donker is als we naar school gaan, zijn er zelfs kaarsjes aan op de fritis. Deze fritis zit in hetzelfde schoolgebouw als waar Miks klas is. Op deze foto zie je de school (en Mik). De fritis heeft een grote huiskamer links van de ingang.
Vrouwelijke arbeidsparticipatie in Zweden
Ik kan me indenken dat in grote steden als Stockholm en Malmö dit enigszins anders ligt. Het prijspeil ligt daar een stuk hoger, waardoor twee fulltime inkomens hard nodig zijn. Een eigen bedrijf is voor mij ideaal. Zoveel mogelijk moederen, en daarnaast een succes maken van onze eigen onderneming. En omdat we vanuit huis werken, moet dat volgens mij goed kunnen.
Als je de verhalen mag geloven dan respecteert men hier de status van moeder meer dan in Nederland. Men lijkt over het algemeen flexibeler om te gaan met de onverwachte gebeurtenissen waar je als moeder soms voor komt te staan.
Solliciteren in Zweden
Solliciteren in Zweden is een verhaal apart. Waar ik in Nederland gewend was dat ik met een paar online sollicitaties en opvolgende telefoontjes een gesprek of vier geregeld had, is dat hier andere koek. Als je hier solliciteert, is het de bedoeling dat je het bedrijf waar je wilt werken continu in de peiling houdt. Contact opneemt, liefst ook nog langs gaat. En dan nog een keer opbelt om te vragen hoe het is. Ik moet daar nog erg aan wennen. We concentreren ons nu op het opzetten van ons eigen bedrijf. En wat we daarnaast aan extra klussen/jobs kunnen oppikken is mooi meegenomen.
Nederland en Zweden: een vergelijking
Wat me in Zweden aanspreekt is de ruimte en de rust. En niet te vergeten de relaxte sfeer. En de natuur. Met alle ruimte die men hier heeft, laat men de natuur de natuur zijn. En er wordt niet zoveel gereguleerd omdat het gewoon niet nodig is. De natuur, de manier van leven, het feit dat we hier helemaal opnieuw beginnen. Dat maakt dat ik me hier thuis voel.
Begrijp me goed: Nederland vind ik ook een heel mooi land. En een heleboel dingen zijn er heel goed geregeld. Wij konden vanuit een luxe positie de keuze maken om naar een land te verhuizen met meer ruimte, met een onderwijssysteem waarin Mik zich lekkerder voelt (kleine school, kleine klas, veel buiten etc).
De efficiency en de klantgerichtheid die ik vaak in Nederland heb ervaren, is in dit deel van Zweden nog wel een een ver van hun bed show. Als ik dan toch iets zou moeten noemen wat we hier zouden kunnen introduceren dan is het dat wel.
Geen massa’s papieren facturen en deelbetalingen voorstellen voor bedragen van omgerekend 39 euro. Geen 24 formulieren invullen en terugsturen per reguliere post voor het aanmelden voor de kinderopvang.
Maar de Nederlandse Belastingdienst kan weer wat leren van de Zweden. Geen 100.000 verschillende aanslagen, miljoenen regeltjes in je aangifte en noem maar op. Recht toe recht aan.
Integreren in Zweden is makkelijk
Ik vind integreren in Zweden makkelijk. Het scheelt natuurlijk dat Mik hier naar school gaat, want daar komt zo ongeveer heel Rödön bij elkaar. Dus daar leer je vanzelf mensen kennen. En we gaan ook naar de lokale sportclub. Elke donderdagavond hebben die een kinderactiviteit, van voetbal tot bowlen, van atletiek tot orienteering. Soms doen ouders ook mee en andere keren zijn we gewoon publiek.
En ik ga sinds kort naar de gympa. Een heftig soort van aerobic hier. Mensenlief, da’s pittig hoor! Goed voor mijn Zweeds en dus ook voor het integreren. En we hebben hier vlakbij ook een lokaal ‘cafeetje’. Een mevrouw heeft haar schuur omgebouwd tot B&B en daarbij een klein cafeetje met de meest heerlijke baksels. Elke weekend is ze open van 13.00-16.00 en daar lopen we regelmatig even heen.
Heimwee
Ik heb helemaal geen last van heimwee. We genieten. Dankzij internet kunnen we makkelijk contact houden met alle familie en vrienden die niet dichtbij wonen. Ik ben heel benieuwd hoe het zal gaan als Miks beste (Nederlandse) vriend deze zomer op bezoek komt. De mannen hebben regelmatig skype contact, maar je merkt toch dat de werelden uit elkaar gaan lopen. Niels kan zich (nog) geen voorstelling maken van hoe het precies hier gaat. En Mik maakt hier zoveel nieuwe dingen mee.
Tips voor mensen die willen emigreren
Iedereen heeft zijn eigen redenen om te emigreren.
- Ga je samen emigreren? Praat dan veel over wat je/jullie willen gaan doen. En hoe jullie het willen gaan doen.
- Zorg dat je op dezelfde golflengte blijft. Ik ben bijvoorbeeld nogal een regelaar en wil dingen snel gedaan hebben. Als ik iets vraag, dan wil ik het liefst dat ik direct antwoord krijg of dat het direct gedaan wordt. Dat kan nog wel eens wrevel opleveren als wederhelft even iets meer tijd nodig heeft om mee te gaan in mijn sneltreinvaart.
- Verdiep je in je nieuwe land,
- Leer de taal,
- Ga er op bezoek in verschillende jaargetijden.
- Stort je in het nieuwe avontuur. Go out and explore. Als je eenmaal in je nieuwe thuisland bent aangekomen, ga dan naar buiten, ga ontdekken. Praat met mensen.
Vond je dit een leuke post? Neem dan een gratis abonnement op Expat Mama's!
