Verhuizen naar Duitsland
Wel deelden Karin en Erik de wens om ruim te wonen. Daarom bouwden ze in 2002 een vrijstaande eengezinswoning, op een flink stuk grond, in Duitsland. Vlak over de grens met Nederland. Karin werkte destijds fulltime als administratief medewerkster bij een horecagroothandel en Erik als electromonteur. Na de komst van hun oudste zoon (9) ging Karin parttime werken, en na hun tweede (7) koos ze voor fulltime moederen.
Het huis leek ideaal, maar na de geboorte van de kinderen begon het Karin steeds meer te benauwen. De huizen waren toch vrij dicht op elkaar gebouwd, en Karins uitzicht bestond uit de daken van de omliggende huizen. 'Het was het gewoon niet,' zegt Karin daar nu over.
Ondertussen groeide Eriks onvrede over de mentaliteit en sfeer in Nederland. En op een dag opperde hij voorzichtig: 'Misschien is een emigratie naar Oostenrijk toch wel iets voor ons.'
Emigratie naar Oostenrijk: een proces van 3 jaar
Informatie verzamelen en oriënteren: anderhalf jaar
Na wat Karin 'Eriks openbaring' noemt, gingen ze samen op zoek naar informatie. Ook praatten ze veel over dingen als: 'Wat verwachten we er van? Hoe zien we het voor ons? Hoe zit het met werkgelegenheid?' Ze hadden het verder met niemand over hun plannen voor een emigratie naar Oostenrijk. Karin: 'We wilden de kinderen niet van iets op de hoogte brengen, wat nog niet zeker was.'
Karin en Eriks informatiebronnen over een emigratie naar Oostenrijk waren:
- Forums met verhalen over emigratie
- Ik vertrek
- Verhalen van emigranten
1 jaar later: op vakantie naar Oostenrijk
Zonder dat de kinderen van hun idee van een emigratie naar Oostenrijk wisten, gingen ze er op vakantie. Daardoor konden de kinderen onbevangen kennis maken met Oostenrijk.
Ja, tegen een emigratie naar Oostenrijk: Anderhalf jaar later
Na anderhalf jaar vertelde Karin en Erik hun kinderen en omgeving over hun plannen. Hun jongste zoon was te jong om een mening te hebben, en de middelste zag het als een groot vakantie avontuur. De oudste had wel veel vragen, maar stond niet afwijzend tegenover een emigratie naar Oostenrijk. De invloed van de kinderen op de emigratie naar Oostenrijk was klein, vertelt Karin. 'Ze waren op dat moment simpelweg te jong om mee te beslissen! We hebben wel afgesproken, dat als er iemand van ons, heel erge heimwee zou krijgen of echt niet zou kunnen aarden in Oostenrijk, we zouden overwegen om terug te gaan…naar Duitsland wel te verstaan.'
Een paar maanden later zetten ze hun huis in Duitsland in de verkoop. Het werd onverwachts snel verkocht: binnen drie maanden. Om de tijd te overbruggen woonden Karin en haar gezin nog 9 maanden in een huurhuis in hetzelfde dorp.
Wonen in Oostenrijk: Bad Bleiberg, Kärnten
Aanvankelijk wilden Karin en Erik eerst een jaar een huis huren in een redelijk grote stad. Maar door de hoge prijzen en gebrek aan speelruimte voor de kinderen, kochten ze een tweegezinswoning in een dorp. Ook om te voorkomen dat de kinderen na een jaar opnieuw zouden moeten wennen aan een ander dorp en school.
De bovenste woning hebben ze inmiddels omgebouwd tot vakantiewoning.
Na de emigratie: integreren in Oostenrijk
Karin vindt integreren heel belangrijk, want hoe moet je je anders gaan thuis voelen in een ander land? 'Stel je open op,' is Karins motto. Zelf is ze door de emigratie naar Oostenrijk ook opener geworden. Dankzij de kinderen kwam Karin via school al snel in contact met andere ouders. Ook werden ze hartelijk ontvangen en opgenomen door de bevolking. Al vrij snel kregen ze kennissen, die zich steeds meer tot echte vrienden ontpoppen.
Vrouwelijke arbeidsparticipatie in Oostenrijk
Ook in Oostenrijk is het de trend dat steeds meer vrouwen buitenshuis gaan werken. Er zijn minder thuisblijfmoeders dan Karin verwacht had. In Karins dorp heb je vrouwen met een eigen bedrijf, vrouwen die meewerken in het familiebedrijf, en vrouwen die in de grotere stad verderop werken. Wel maken Oostenrijkse vrouwen dankbaar gebruik van hun recht op twee jaar zwangerschapsverlof. Huismannen heeft Karin in Oostenrijk nog niet gezien!
Karin ziet dat het soepel loopt in de tweeverdienersgezinnen om haar heen. 's Middags is er de Hort: de naschoolse opvang. Daar worden kinderen tot een uur of zes opgevangen. Ze maken er huiswerk en kunnen mee eten. Zowel de Hort als de Kindergarten gaan in de zomer vier weken dicht. Tweeverdieners nemen daarom in die periode vakantie.
En het voordeel van een dorp waar iedereen elkaar kent is dat mensen regelmatig elkaars kinderen ophalen. Verder is het in Oostenrijk nog heel normaal dat ouders met kinderen en kleinkinderen in één huis wonen of naast elkaar. Opa's en oma's passen dan ook zeer geregeld op.
Schoolsysteem in Oostenrijk
Na de emigratie naar Oostenrijk kwam Karins oudste zoon in de derde klas van de Volksschule (basisschool). De middelste kwam in de eerste klas, en de jongste (destijds 4) ging naar de Kindergarten. Ze kunnen lopend naar school.
Het Oostenrijkse onderwijssysteem is als volgt opgebouwd
- Kindergarten: kinderen van 3 tot 6. Er is ook een groep voor kinderen tussen 1 en 3 jaar. Jonger dan dat zie je geen kinderen, want moeders hebben twee jaar zwangerschapsverlof in Oostenrijk.
- Volksschule: 6 t/m 10 jaar. Anders dan in Nederland hebben de kinderen al echt lesuren, zoals in Nederland op de middelbare school. Kinderen gaan met een schooltas met boeken, schriften en eigen schrijfmateriaal naar school. Er is alleen 's ochtends les, en de kinderen krijgen huiswerk mee.
- Gymnasium of de NMS (neue Mittelschule): 10 t/m 14
- Berufsschule of een Polytechnisch jaar
Emigratie naar Oostenrijk: zwemles
De zwemlessen in Oostenrijk zijn het enige waarover Karin minder goed te spreken is.
'Op de Kindergarten worden er al zwemlessen aangeboden. Toevallig heeft onze jongste er net aan deelgenomen! Zwemlessen worden geadviseerd vanaf vier jaar. Je hebt cursussen voor beginners, gevorderden etc. maar die cursussen worden dus in 1 week gegeven! Onze jongste had in Duitsland nog net een deel van een zwemcursus meebeleefd, gelukkig. Dat deden we vanuit de wetenschap, dat zwemlessen in Oostenrijk heel anders gaan!
Uiteindelijk heeft hij onder Kindergartentijd van maandag tot en met vrijdag elke ochtend twee uur in het water doorgebracht met een hele groep van zijn Kindergarten. Ze hebben les gehad van personen van een instantie die in heel Kärnten zwemlessen aanbiedt. Het ging hier om de cursus Frosch, de eerste cursus. Met als bedoeling dat ze in 1 week tijd van zwemband naar niks gaan. Bij de cursus van onze jongste is dit maar bij twee kinderen gelukt. Ik vind het een systeem van niks.'
Kinderfeestjes in Oostenrijk
Kinder- en verjaardagsfeestjes in Oostenrijk vindt Karin een verademing. Van volwassenen worden alleen de ronde getallen (30, 40, 50 etc.) uigebreid gevierd. De tussenliggende verjaardagen niet. Voor kinderen wordt gewoon een gezellige middag gehouden met wat lekkers.
'De één houdt van zwemmen en gaat naar het zwembad, de ander blijft lekker thuis met een paar kinderen en die gaan bijvoorbeeld knutselen. Niemand in het dorp probeert gekker/grootser doen dan de ander.'
Emigratie naar Oostenrijk: wat Nederland van Oostenrijk kan leren
Wat Karin betreft kan Nederland een heleboel leren van Oostenrijk!
- Relax. Karin merkte dat ze nog echt 'Nederlands' denkt. 'Alles moet snel en alles moet nu, het liefst gisteren. Als je een afspraak maakt, verwacht je dat de tegenpartij die nakomt…dat is dus echt zó Nederlands!! Hier gaat alles soepeler, gaat het vandaag niet, dan morgen wel. Had je echt een afspraak om 10.00u op woensdag? Och, kan zijn dat het dan toch vrijdag wordt… een Nederlander springt bijna uit zijn vel, hier is het normaal. Ik word er steeds beter in, om die gedachten over te nemen, al blijft het ook nog wel lastig.'
- Respect! Dat wordt kinderen hier vanuit huis en vervolgens vanaf de Kindergarten volop bijgebracht. Ze doen flink hun best, om de kinderen manieren bij te brengen. Zonder een 'bitte' krijgen kinderen niets! Bij aankomst op school moeten ze de juf een hand geven en groeten, net als bij het weggaan. Kinderen die komen spelen geven ook een hand als ze weer naar huis gaan.
- Groeten! Als je hier bij een vriendin binnen komt, dan omhels je elkaar of je geeft twee kussen. Ook mensen die je niet eens heel goed kent. Dat omhelzen was in Duitsland ook al wel gewoon, maar daar heb ik echt in moeten komen.
Omgekeerd kan Oostenrijk wat leren van Nederland op het gebied van fietspaden! Want die heb je in Oostenrijk vrijwel niet.
Emigratie naar Oostenrijk: Karins tips!
- Bereid je heel goed voor!
- Spreek je de taal nog niet, leer het eerst!
- Lees je in, zoek op internet naar informatie. Stel vragen aan emigranten die je voor gingen, die vindt je op het internet volop! Lees ook de negatieve verhalen.
- Emigreren lukt alleen als iedereen er achter staat. Weet van elkaar wat je ervan verwacht, wat je van de à nder verwacht…en onderschat niet het gevoel van heimwee. Gelukkig hebben wij er weinig last van (gehad), maar er zijn wel mensen, die er ineens door overspoeld worden.
Meer weten over een emigratie naar Oostenrijk?
Lees dan Karins blog over hun emigratie en leven in Oostenrijk: emigratieplannen.