Aisha was toen nog maar een baby, en heeft dus geen herinneringen aan het leven in Pakistan. Aisha weet dat haar ouders zich actief opstelden om te integreren. Ze maakten kennis met Nederlandse buren, volgden jarenlang Nederlandse les en verdiepten zich in de Nederlandse cultuur en gewoontes. Aisha's ouders hadden op school geleerd over de 'Westerse wereld' en spraken Engels.
Aisha volgde een hbo-opleiding maatschappelijk werk, en werkt inmiddels zes jaar als maatschappelijk werkster. Samen met haar man heeft ze twee kinderen: een baby en een peuter.
Wij vroegen Aisha hoe zij Pakistan en Nederland ervaart.
Pakistaanse opvoeding vs Nederlandse opvoeding
- Autoritair. De Pakistaanse opvoeding is autoritairder dan de Nederlandse opvoedingsstijl. Ik werd met strikte regels opgevoed. Een ouder heeft in Pakistan duidelijk het gezag over het kind. Het kind dient de ouder te gehoorzamen. Als mijn ouders mij als kind bijvoorbeeld corrigeerden, mocht ik hen niet aankijken: ik moest mijn ogen neerslaan. Zelf wil ik juist dat mijn dochter me aankijkt als ik haar corrigeer. Het is opvallend dat de band tussen moeders en dochters verandert wanneer de dochters trouwen en het huis verlaten. Dan wordt je moeder een moeder/vriendin, in plaats van moeder/opvoeder.
- Beschermend. De Pakistaanse opvoedingsstijl is erg beschermend. Daardoor mocht ik bijvoorbeeld niet meedoen aan schoolfeestjes of excursies naar het buitenland. Ik vond dat destijds erg jammer.
- Op kennis gericht. Wat ik als erg positief heb ervaren is dat kennis een belangrijk element was in de opvoeding. Kennis wat betreft algemene ontwikkeling, maar ook op het gebied van geloof en eigen cultuur. In Pakistan is sociale status heel belangrijk! Pakistanen maken onderling vaak grapjes dat Pakistaanse ouders altijd willen dat hun zoon of dochter dokter of advocaat wordt. Mijn ouders hielden bijvoorbeeld streng in de gaten of mijn cijfers wel goed waren. Ik wilde zelf naar het HBO, maar ik denk dat mijn hadden hadden geprotesteerd als ik niet een vervolgopleiding had gedaan.
Een sterk punt van de Nederlandse opvoeding vind ik: structuur en regelmaat bieden. Ik vind dit zelf ook erg belangrijk. Sterk punt van de Pakistaanse opvoeding: kennis vergaren en respect tonen.
Pakistaanse normen en waarden
Belangrijke normen en waarden in Pakistan zijn: respect hebben voor je ouders, voor ouderen, en voor je leraren. Dit komt vanuit de Islam, die zegt dat je moeder op nummer één, twee EN drie staat. Op nummer vier staat pas je vader.
- De Islam propageert kennis. En dus dien je automatisch respect te tonen voor degene die jou deze kennis bijbrengt (leraren).
- Wees goed voor je buren en gasten.
- Verlaat je ouderlijk huis pas als je gaat trouwen.
- Toen ik kind en puber was mocht ik alleen Pakistaanse kleding dragen, geen broeken of rokjes etc. Dat is anno 2014 minder geworden. Maar als je op een feest verschijnt zonder Pakistaanse feestkleding is dit eigenlijk not done.
Mijn normen en waarden
Vanuit mijn Pakistaanse achtergrond leer ik mijn kinderen respect te hebben voor ouders, ouderen en leerkrachten. Eigenlijk respect voor iedereen. Het belangrijkst vind ik dat mijn kinderen de Islamitische normen en waarden leren. Als die overlappen met de Pakistaanse dan is dat een prettige bijkomstigheid.
Hetzelfde geldt voor de Nederlandse cultuur. Als die niet tegen de Islamitische regels indruist vind ik het prima. Ik neem van beide culturen wat in mijn ogen het beste is. Wat betreft de Islamitische normen en waarden vind ik belangrijk: Vertrouwen hebben in God/Allah, Islamitische gebruiken met bv. begroetingen, Arabisch leren, kennis opdoen en jezelf ontwikkelen.
Islamitische partner
Ik vind het belangrijk dat mijn kinderen later een Islamitische partner trouwen, omdat ik het in een relatie belangrijk vind dat je dezelfde waarden en normen hebt. Van mij mogen ze met iemand van een andere cultuur thuiskomen, of dit nu een Hollander is of een Turk. Zolang hij of zij maar hetzelfde geloof aanhangt. Ik kan mijn kinderen hier natuurlijk niet in dwingen, maar ik zal het wel meegeven in de opvoeding.
Bewust een openbare basisschool
Mijn dochter gaat naar een openbare basisschool. Daar kozen we bewust voor. Mijn kinderen hoeven niet naar een Islamitische basisschool. De Islamitische normen en waarden krijgen ze vanuit huis wel mee. En we vinden het belangrijk dat kinderen leren dat er diverse manieren van leven zijn.
Op loopafstand van ons huis zit een Christelijke basisschool. Ik ben daar gaan informeren, omdat ze goede resultaten halen. Maar ik struikelde over de verplichting elke ochtend mee te doen aan het gebed. Op de openbare basisschool is aandacht voor multicultureel leven, de Christelijke, Islamitische en Hindoestaanse feestdagen. Daarnaast heb je ook leuke feestdagen zoals het multiculturele zomerfeest en verkleedfeest.
Kleding
Ik draag westerse kleding, en geen hoofddoek. Ik heb een hoofddoek de laatste tijd wel overwogen. Maar ik merk tot mijn spijt dat ik dan negatiever wordt benaderd. Al wordt beweert dat dit niet zo is. Je wordt anders aangesproken in winkels. Mensen kijken je minder vriendelijk aan op straat, je wordt minder snel aangenomen etc. Dit baseer ik op mijn eigen ervaringen als ik met mijn hoofddoek op naar de moskee ga.
Daarnaast hoor ik van vriendinnen met een hoofddoek dat ze moeilijker een baan vinden dan vriendinnen met dezelfde capaciteiten die geen hoofddoek dragen. Ik weet of niet hoe er op mijn werk op een hoofddoek gereageerd zou worden, dus laat ik het maar zitten. Blijkbaar is mijn behoefte niet zo groot, dat ik de gevolgen voor lief neem.
Schoolsysteem in Pakistan
Het schoolsysteem van Pakistan ken ik niet precies. Maar ik weet dat er particuliere scholen en overheidsscholen zijn. Mensen die het zich kunnen veroorloven kiezen voor een particulier school.
Kinderen krijgen vanaf peuterleeftijd al volop huiswerk mee. Wat momenteel een populair fenomeen is, is tution, of te wel bijles. Het is een trend om je kind na schooltijd naar bijles te sturen. Wederom zie je hierin het verschil tussen arm en rijk. Geen geld = geen bijles, en kans op achterstand op school.
Man - vrouw verhoudingen
Ik heb het persoonlijk niet ervaren, maar ik zie vaak in Pakistaanse gezinnen dat zonen meer vrijheid krijgen dan meisjes. Van op kamers gaan is meestal geen sprake. Kinderen gaan pas uit huis als ze gaan trouwen. Je ziet af en toe dat getrouwde mannen hun ouders laten inwonen in hun huis, zodat zij de zorg voor hun ouders op zich kunnen nemen. Vrouwen doen dit over het algemeen niet, omdat ervan uit wordt gegaan dat zij hun schoonouders al moeten ondersteunen. Zo is mijn broer als eerste verantwoordelijk om mijn moeder in huis te nemen, als dat nodig zou zijn.
Tegenwoordig wonen ouders minder vaak bij hun zonen in. Maar het blijft belangrijk om zorg te dragen voor je ouders. Het is ondenkbaar dat je ouders naar een verzorgingstehuis gaan, als je in staat bent om je ouders in huis te nemen.
Traditionele rolverdeling
De vrouw is verantwoordelijk voor een goede opvoeding, verzorging van de gezinsleden, koken etc. Als het financieel haalbaar is, is een huishoudelijke hulp geen luxe. De man zorgt ervoor dat er brood op de plank komt. Traditionele rollen dus. Bij de Pakistaanse jongeren in Nederland zie je veel vaker dat beiden werken.
Bij ons thuis helpt mijn man mij in het huishouden en met de kinderen. Zo hoort het ook, vind ik. Je hebt samen een gezin, en je zorgt er ook samen voor. Zou ik niet werken, dan zou ik wel de volledige verantwoordelijkheid op mij willen nemen. Omdat ik het gezinsleven erg belangrijk vind, zou ik wel minder uren willen gaan werken.